Programma 3 Fysieke leefomgeving

a. Taakveld Beheer overige gebouwen en gronden (voordeel € 170.000 incidenteel)
De gemeente neemt op basis van oude afspraken een pand over van een verbonden partij tegen betaling van de boekwaarde. Na de eigendomsoverdracht zal dit pand door de gemeente weer verkocht worden aan derden omdat het pand niet nodig is voor gemeentelijke doeleinden. Er wordt hierbij een positief verkoopresultaat verwacht. Dit wordt na het sluiten van een verkoopovereenkomst definitief verwerkt in de begroting.

b. Taakveld Verkeer en vervoer (nadeel voor 2022 € 84.500, voor 2023 € 93.000, voor 2024 € 86.000 en voor 2025 € € 149.000)
Om uitvoering te kunnen geven aan het Neder Betuws Verkeer en VervoersPlan (NBVVP) is een reserve gevormd.
Voorstel is om jaarlijks volgens het beheerplan de volgende onttrekkingen te doen om uitvoering te kunnen geven aan dit beheerplan. Dit betekent een onttrekking van de reserve Verkeer en vervoer voor 2022 € 84.500, voor 2023 € 93.000, voor 2024 € 86.000 en voor 2025 € € 149.000 Per saldo dus is dit budgettair neutraal (zie ook mutatie in reserves onder aan dit programma).

c. Taakveld Afval (structureel nadeel € 6.334)
Op 7 juli 2021 heeft het Algemeen Bestuur van de Gemeenschappelijke Regeling (GR) Avri de begroting 2022 vastgesteld. In deze begroting was voor de afvalbeheertaken (programma Basispakket) per 2022 door een kostenstijging een tariefsverhoging van € 14,00 per huishouden opgenomen. Op dat moment was geen rekening gehouden met een aantal PM posten. Deze waren op het moment van opstellen nog niet duidelijk, maar konden wel van invloed zijn op het tarief afvalstoffenheffing 2022.  
In de recente begrotingswijziging is rekening gehouden met de stijging van de grondstoffenprijzen. Dit resulteert in een bijstelling van het eerder verhoogde tarief van € 14,00 naar € 9,00 per huishouden. Een stijging van de grondstofprijzen is vaak een financieel nadeel, maar soms ook een financieel voordeel. De Avri is bijvoorbeeld verwerker van papier en verkoopt ingezameld papier door aan een papierfabriek. Als de kosten van papier stijgen betekent dit dus een financieel voordeel voor Avri.
Per saldo betekent voor Neder-Betuwe een structurele verlaging van de last (€ 46.920) en een verlaging van de baat (€ 53.254), per saldo een nadeel van € 6.334.

d. Taakveld Ruimtelijke Ordening (nadeel 2022 € 420.745, voor 2023 € 288.745 en voor 2024 en 2025 elk € 153.745)
Implementatie Omgevingswet
Voor de implementatie van de Omgevingswet is een reserve gevormd waaruit jaarlijks een onttrekking plaatsvindt voor de exploitatie. In 2022 zetten wij ons in om gereed te zijn voor de inwerkingtreding van de Omgevingswet op 1 januari 2023. Wij focussen ons hierbij op de minimale vereisten en het werkend krijgen van het nieuwe stelsel. We stellen daarom voor om in 2022 € 382.000, in 2023 € 250.000 en in 2024 tot en met 2028 ieder jaar € 115.000 uit de reserve te onttrekken. Per saldo is dit budgettair neutraal en moet u dit in relatie zien met de mutatie in reserves onderaan dit programma.
Extra capaciteit ruimtelijke initiatieven
Op basis van de rapportage Kaderstelling inhuurbeleid, toerekening uren, overhead & kostprijs is binnen de Fysieke pijler in de begroting 2022 structureel een bedrag van € 708.592 toegevoegd aan de personeelsstaat. Dit heeft betrekking op de functies van privaatrecht-jurist, stedenbouwkundige, regisseur en project-assistent. Dit bedrag wordt grotendeels gedekt op basis van kostenverhaal.
Per 1 april 2021 is extra regisseurscapaciteit ingehuurd en een extra project-assistent
Voor deze uitbreiding is voor 2022 aanvullend een bedrag van € 243.540 nodig. Ook deze kosten worden bijna volledig gedekt uit het kostenverhaal bij ruimtelijke initiatieven.  Dit is dus een last van € 243.540 en een baat uit overeenkomsten initiatieven derden van € 204.795. Het verschil tussen deze last en baat € 38.745 is ter dekking van de niet verhaalbare uren/kosten.
Deze bedragen dienen structureel vanaf 2022 te worden verwerkt.

Diverse taakvelden
e.  Actualisatie kapitaallasten (voordeel van € 173.030 in 2022, € 11.163 in 2023, € 36.225 in 2024 en een nadeel van € 62.988 in 2025).
U heeft een heroverweging realistisch ramen en plannen bij de begroting 2022 en meerjarenraming 2023-2025 vastgesteld. Dit onderwerp hebben wij voor wat betreft de lopende investeringskredieten tegelijk met de actualisatie van de kapitaallasten opgepakt.
Als een investeringskrediet in tijd (planning) doorschuift naar een volgend jaar, dan schuiven ook de kapitaallasten door en ontstaat er vrijval van renten en afschrijvingen (kapitaallasten). We schrijven pas af volgens onze kaders zoals deze zijn opgenomen in de, door u, vastgestelde financiële verordening een jaar na ingebruikname.

Voor Verkeer en Vervoer geldt in verband met doorschuiven voor het investeringskredieten Wegen (onderdeel uitmakend van het investeringskrediet Bomenbuurt en Vogelbuurt I en II ) € 58.808 voordeel in 2022 aflopend naar een nadeel € 8.204 in 2025.  Het investeringskrediet wegen Bomenbuurt moet door grondstofprijsstijging en tegenvallers tijdens de werkzaamheden verhoogd worden met € 250.0000.Voor het vervangen van Lichtmasten (voordeel € 15.580 in 2022 aflopend naar een nadeel € 156 in 2025) .
Ook het investeringskrediet Fietspad Broekdijk kan pas eind 2022 worden afgesloten (voordeel € 22.960 in 2022 aflopend naar een nadeel € 230 in 2025) .
Daarnaast kan het investeringskrediet wegen Oranjebuurt voor een gedeelte (€ 400.000) vrijvallen (voordeel € 36.000  aflopend naar  € 11.400 in 2025) .
Verder is sprake van overige verschillen (voordeel in 2022 € 39.682, aflopend naar een nadeel van € 65.798 in 2025) die geen toelichting behoeven.

Voor riolering geldt in verband met doorschuiven voor de investeringskredieten Bomenbuurt, Vogelbuurt en Dichterswijk ook een voordeel van € 67.828 aflopend naar een nadeel € 6.471 in 2025. De investering Bomenbuurt moet door grondstofprijsstijging en tegenvallers tijdens de werkzaamheden verhoogd worden met € 250.0000.
Verder is er sprake van kleine verschillen binnen riolering die geen toelichting behoeven.
Het voordeel in de kapitaallasten riolering wordt geneutraliseerd door een storting van dit voordeel in de voorziening riolering in verband met het gesloten systeem riolering.

Voor een uitgebreide toelichting verwijzen wij u naar de bijlage: Stand van zaken investeringen van de projecten Oranjebuurt Dodewaard, Bomenbuurt Ochten en Vogelbuurt fase 1 en 2 Opheusden.

f.  Actualisatie terugverdiencapaciteit (voordeel in 2022 € 88.414 en vanaf 2023 € 50.414)
Grondexploitaties voor woningbouw en industrie en ruimtelijke ordening. (voordeel structureel € 125.414)
Uit de heroverwegingen onder Overhead (hoofdstuk 7) in de begroting 2022 en meerjarenraming 2023-2025 zijn voor grondexploitaties voor woningbouw en industrie en ruimtelijke ordening ramingen opgenomen voor het terugverdienen van inzet van personele lasten (terugverdiencapaciteit). Voor deze terugverdiencapaciteit hanteerden wij een gemiddeld uurtarief voor de taakvelden 8.2 Grondexploitaties en 8.1 Ruimtelijke ordening en 3.2 Fysieke bedrijfsinfrastructuur (grondexploitaties industrie). Vanaf 2022 hanteren wij geen gemiddeld uurtarief meer, maar hanteren wij afzonderlijk begrote uurtarieven, voor de taakvelden 8.2 Grondexploitaties en 8.1 Ruimtelijke ordening en 3.2 Fysieke bedrijfsinfrastructuur (grondexploitaties industrie). Rekening houdend met de bij de begroting 2022 en meerjarenraming 2023-2025 opgestelde urencalculaties en met de CAO bijstellingen komen we structureel uit op een voordeel van € 125.414.
Heroverweging “Verhogen uurtarieven voor de afhandeling van ontwikkelingen” (nadeel 2022 € 37.000, voor 2023 en verder € 75.000)
Bij de begroting 2022 en meerjarenraming 2023-2025 (onderdeel heroverwegingen) is voorgesteld het uurtarief voor de ambtelijke begeleiding van nieuwe ontwikkelingen (initiatief van derden) te verhogen. Dit zou een voordeel opleveren van € 37.000 in 2022 en vanaf 2023 een voordeel van € 75.000.
Bij de actualisatie van de terugverdiencapaciteit onderdeel Ruimtelijke Ordening hebben wij onderzocht of er mogelijkheden waren om uurtarieven te verhogen. Uit onderzoek blijkt dat het verder verhogen van de uurtarieven niet haalbaar en redelijk is. Daarom stellen wij voor om de opgenomen stelpost heroverweging Verhogen uurtarieven voor de afhandeling van ontwikkelingen in te trekken. Het voordeel van de actualisatie van de terugverdiencapaciteit kan dan als dekking dienen voor het intrekken van stelpost heroverweging “Verhogen uurtarieven voor de afhandeling van ontwikkelingen” Het voordeel wordt daarmee op een andere manier behaald. We stellen voor om deze heroverweging in te trekken.

g. Afwikkeling vaststellingsovereenkomst Casterhoven
De samenwerking met marktpartijen komt tot een eind. Op basis van de vaststellingsovereenkomst krijgt de gemeente een bijdrage die is verdeeld in twee fasen:
- Voor 2022 een baat en een last van € 290.000 (€ 30.000 derden en € 260.000 50% afkoop)
- Voor 2023 een baat en een last van € 615.000 (€ 100.000 speelvoorzieningen, € 255.000 kruisingen en € 260.000 50% afkoop)
We stellen u voor om de gelden die wij ontvangen voor het realiseren van speelvoorzieningen en
verkeersaansluitingen in de begroting voor het dit doel te reserveren. De ontvangen afkoop als ontvangst te boeken 38200010 en deze te reserveren voor nog te maken kosten ter afsluiting van het project Casterhoven.

h. Tijdelijke formatie-uitbreiding 2e halfjaar 2022 (incidenteel nadeel 2022 € 48.745)
Voor de toelichting verwijzen wij u naar de paragraaf Bedrijfsvoering.

i. Overige kleine verschillen  binnen dit programma (nadeel in 2022 € 24.923, in 2023  € 5.673, in 2024 € 5.658 en in 2025 € 8.423)
Deze verschillen behoeven geen toelichting.