Programma 1 Bestuur en dienstverlening

a. Taakveld Burgerzaken (incidenteel nadeel in 2022 € 46.280 )

Burgerzaken verkiezingen
Het kabinet stelde € 30,38 miljoen voor 2022 beschikbaar om gemeenten te compenseren voor de extra kosten die zij moeten maken bij het organiseren van de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2022, vanwege de epidemiologische situatie. De extra kosten hangen onder meer samen met het huren van locaties en het inhuren van stembureauleden voor het vervroegd stemmen op de maandag en dinsdag voorafgaand aan de reguliere dag van stemming, met aanvullende kosten voor de inrichting van stemlokalen, en met het mogelijk moeten huren van alternatieve locaties die in de coronacrisis beter geschikt zijn om als stemlokaal in te richten. Het bedrag wordt uitgekeerd in de vorm van een decentralisatie-uitkering en verdeeld op basis van het aantal kiesgerechtigden per gemeente. Daarbij is een gedifferentieerd bedrag per kiesgerechtigde naar gemeenteomvang gehanteerd. Voor Neder Betuwe is een bedrag van  € 46.280 toegekend via de decembercirculaire (algemene uitkering). Het nadeel op dit taakveld valt weg tegen een voordeel op taakveld 0.7 Algemene uitkering. Per saldo heeft dit een budgettair neutraal effect in deze bestuursrapportage.

b. Taakveld Bestuur (structureel nadeel vanaf 2022 van € 25.872 oplopend naar 2025 van €29.799)

Robuust rechtsbeschermingssysteem
Het is belangrijk dat mensen dichtbij ondersteuning hebben om de weg te vinden en hun recht te kunnen halen, bijvoorbeeld wanneer ze verdwalen tussen uitvoeringsinstanties. Er is bij het ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV) een programma rechtsbijstand waarin met partners wordt gewerkt aan een stelselvernieuwing. Mede in opvolging van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK) wordt gewerkt aan een robuust rechtsbeschermingsstelsel die dicht bij de burger staat. Gemeenten zijn daarin belangrijke partners. De resultaten van de aanpak door gemeenten zijn:

1. Toegang versnellen: inwoners hebben sneller en makkelijker toegang tot voorzieningen en rechtsbescherming. Ze verdwalen niet langer tussen uitvoeringsinstanties.
2. Betere gemeentelijke juridische dienstverlening: voor inwoners is voldoende juridische ondersteuning beschikbaar, zowel in de vorm van eerstelijns juridische ondersteuning als in de versterking van de gemeentelijke ombudsfunctie.
3. Pilots robuuste rechtsbescherming: kennis over effectieve rechtsbescherming wordt door gemeenten hergebruikt. Gemeenten hoeven niet elk het wiel zelf uit te vinden. In pilots zijn effectieve (nieuwe) werkwijzen voor rechtsbescherming ontwikkeld, gemeenten zijn ondersteund bij ingebruikname van die werkwijzen en gemeenten leren van elkaar.

Om gemeenten in staat te stellen om, langs bovenstaande lijnen samen met juridische partners, meer robuuste rechtsbescherming voor hun inwoners te organiseren, stelt het kabinet voor zowel 2021 als 2022 een bedrag van € 23 miljoen beschikbaar en voor 2023 tot en met 2027 een bedrag van € 25 miljoen per jaar beschikbaar. Voor Neder-Betuwe is dit een bedrag van € 25.000 oplopend  naar 29.000 in 2027 dat via de decembercirculaire (algemene uitkering) is toegekend. Hierdoor is er een structureel nadeel op dit taakveld ontstaan. Het nadeel op dit taakveld valt weg tegen een voordeel op taakveld 0.7 Algemene uitkering. Per saldo heeft dit een budgettair neutraal effect in deze bestuursrapportage.

c. Tijdelijke formatie-uitbreiding tweede halfjaar 2022 (nadeel incidenteel € 61.597)
Voor de toelichting verwijzen wij u naar de paragraaf Bedrijfsvoering.

d. Overige kleine verschillen (nadeel structureel € 17.000)
Bij overige kleine verschillen is geen verdere toelichting noodzakelijk. Gezien de aard van het onderwerp en de hoogte van het bedrag vinden wij het wenselijk om een nadere toelichting te geven.
Stijging bijdrage aan Vereniging van Nederlandse Gemeenten (structureel nadeel van € 17.000 op kostenplaats 30100500 Bestuurlijke samenwerking, kostensoort 7436000 Bijdrage overige overheden) Neder-Betuwe is net als alle andere gemeenten lid van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). We betalen hiervoor een contributie, die in 2022 stijgt. Dat heeft met drie ontwikkelingen te maken:

• de gemeentelijke bijdrage aan de VNG wordt per inwoner berekend, het aantal inwoners is in Neder-Betuwe hoger dan het voorafgaande jaar;
• de contributie is geïndexeerd vanwege loon- en prijsstijgingen;
• de gemeenten hebben in de Algemene Ledenvergadering van 2021 besloten de gezamenlijke gemeentelijke uitvoering (GGU) te intensiveren. Met ingang van 2022 wordt extra ingezet op rechtmatigheid rond de uitvoering van de WMO en Jeugdwet, infectieziektebestrijding, crisisbeheersing, versterking van de preventieve gezondheidsinfrastructuur, het Klimaatakkoord, de energietransitie en vraagstukken rond klimaatadaptatie, de woningbouwopgave en milieuproblematiek (stikstof, PFAS en afval).

De bijdrage aan de VNG valt hierdoor in 2022 € 17.000 hoger dan de raming in de Begroting 2022.
De VNG sorteert met de intensivering voor op de verwachting dat gemeenten in de komende tijd vanuit het regeerakkoord extra middelen ter beschikking krijgen voor o.a. klimaat- en duurzaamheidsvraagstukken. Op dit moment is er voor onze gemeente echter nog geen concreet zicht op (de hoogte van) die middelen.